engelli ayrımcılığı ne demek?

Engelli ayrımcılığı, anapirofobi veya bazı kaynaklarda ableizm,¹ engelli bireylere yönelik ayrımcılık ve toplumsal ön yargıdır. Engelli ayrımcılığı, karakteristik olarak engellileri engelli olmayanlardan daha aşağıda konumlandırır.² Temelinde insanlara "sağlamlık" gibi bazı yetenekler, beceriler ve karakteristik özelliklerin atanması ve yadsınması yatar.

Engelli ayrımcılığı, engelli olmayanlar lehine bir tutum geliştirmek (ableizm) veya engelli karşıtı bir tutum geliştirmek şeklinde (disableizm) cereyan edebilir. Ancak ableizm terimi daha kapsayıcıdır.³

Genel veya belirli engellerle ilgili doğru olmayan basmakalıp düşünceler vardır. Örneğin; her engellinin tedavi olmak istediği, tekerlekli sandalye kullananların zihinsel engelli olduğu veya görme engellilerin özel bir içgörüye sahip olduğudur.⁴ Bu tür basmakalıp düşünceler engelli ayrımcı politikalar ve uygulamalara kapı aralayabilir. Engelli bireylere yönelik olumsuz tutum ve davranışları güçlendirir.⁵ Etiketleme, eylem seçeneklerini kısıtladığında veya insanların kimliklerini değiştirdiğinde insanları etkiler.⁶

Engelli ayrımcı toplumlarda, engelli bireyler ya aşağı değerde ya da değersiz görülür. Çoğu zaman onlara gözden çıkarılabilir olarak bakılır.

20. yüzyılın başındaki öjenik hareketler, engelli ayrımcılığının bir ifadesidir.

Engelli ayrımcılığı, ilk elden engelli olan ve engelli ayrımcısı tutuma maruz kalmış kişilerin yazdıkları okunarak daha iyi anlaşılabilir. Engellilik Çalışmaları, engelli olmayan insanların engelli ayrımcısı tutumu daha iyi irdeleyebilmeleri için yararlı bir akademik disiplindir.

Kaynakça

Orijinal kaynak: engelli ayrımcılığı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Oxford University Press, "Oxford Dictionaries Online: 'ableism'", Oxford Dictionaries Online, Retrieved 12 March 201h. ↩

2. Linton, Simi (1998). Claiming Disability Knowledge and Identity. New York: New York University Press. p. 9. ↩

3. Disability charity Scope UK | erişimtarihi = 21 Kasım 2020 | dil = en-gb | website = Scope | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200729123159/https://www.scope.org.uk/about-us/disablism/ | arşivtarihi = 29 Temmuz 2020}} ↩

4. ↩

5. Wüllenweber, Ernst; Theunissen, Georg; Mühl, Heinz (2006). ↩

6. "Geistige Behinderung Normtheorien nach Speck und Goffman". ↩

Kategoriler